Een pleidooi voor duurzame diplomatie

Abstract

In een recent verschenen notitie van de Adviesraad Internationale Vraagstukken wordt een pleidooi gehouden voor 'diplomatie van duurzame ontwikkeling'. Het Nederlandse buitenlandse beleid heeft de laatste jaren sterk ingezet op zogenaamde 'economische diplomatie'. Daarmee lijkt een stap gezet te zijn in de richting van een vorm van diplomatie waarbij het Nederlandse economische belang meer centraal staat. Maar welke belangen zijn dat dan? Naast bezuinigingen worden tegelijkertijd nieuwe beleidsinstrumenten ontwikkeld waarvan de effectiviteit nog bewezen moet worden. Deze dubbelslag vertegenwoordigt een (her)oriëntatie op de diplomatieke inzet van Nederland, welke vooral gevolgen lijkt te hebben voor het ontwikkelingsbeleid. Dat levert verhitte debatten op, zeker wanneer de financiële consequenties van dit beleid voor bestaande belangengroepen duidelijk worden. Deze discussie is weinig productief zolang een meer integrale en strategische visie op de beoogde diplomatieke inzet niet gedeeld wordt. Wat kan derhalve als gezamenlijk (bilateraal) belang van zowel Nederland als de ontvangende landen worden gezien? Juist voor een klein land als Nederland is een integrale ' slimme, pragmatische, maar ook doelgerichte en duurzame - benadering essentieel. Een preciezere framing van het beleid is daarom gewenst: van economische diplomatie, waarbij het er niet toe doet welke handelsstromen op gang worden gebracht (zolang het maar veel is), naar duurzame diplomatie, ofwel 'diplomatie van duurzame ontwikkeling', waarbij veel meer wordt nagedacht over de kwaliteit, de doelstelling en de lange termijn invulling van deze relaties.