Tegen de achtergrond van een goedgevulde boekenkast, vertelt Jan van Dalen aanstekelijk: “Het is wonderschoon, statistiek. Ook ben ik geïnteresseerd gesprekken met studenten over de stof.” In reactie op het compliment dat cursisten lovend over hem spreken, schiet hij in de lach: “Dat is tijdens het vak soms wel een beetje spannend. De formele kant van de statistiek wil nog weleens een beetje schuren. Maar ik probeer altijd wel de verbinding te hebben met studenten.”
Digitale colleges
"Met een grote groep in een Zoom les zitten is natuurlijk gewoon anders dan in een collegezaal,” merkt Jan op, die onder andere lesgeeft in de deeltijd premaster bedrijfskunde en de Master in Management. “Colleges gaan niet alleen om informatieoverdracht: kennis is iets wat ontstaat doordat je hetgeen wat gezegd wordt een plek probeert te geven. De wisselwerking online is nieuw. Iets als intonatie meenemen kan bijvoorbeeld niet via een chat.”
Hij staat er open in: “We experimenteren en zullen nog veel stappen zetten dit jaar. Wat je nu al merkt is dat ook op dit vlak mensen verschillend zijn: sommige studenten vinden het juist prettig op deze manier.”
“Ook via online colleges kun je in gesprek over de inhoud en het ‘waarom’,” benadrukt Jan. “En offline ben ik nog steeds graag bereid in gesprek te gaan, trouwens. Helaas worden meer inhoudelijke vragen weinig hardop gesteld, dat mag best meer.”
Zet je brein in gang
“Een trend die ik over jaren zie, is de toenemende hang naar zeer praktische ervaringskennis. ‘Als je het maar kunt doen, dan snap je het.’ Terwijl het praktisch uitvoeren maar een klein deel van het hele verhaal is. Als je het verhaal snapt, dan kun je het ook toepassen of het een ander laten doen. Je marginaliseert jezelf als je alleen de toepassing wilt kennen.”
Wat win je dan met het hele verhaal? Jan lacht: “Je brein in gang zetten. Je bent toch nog een homo sapiens, hoop ik. Je wilt toch snappen, kennen, begrijpen? Waar komt iets vandaan? Waarom doen we dingen zus en niet zo? Wat betekent dit in deze context? Waarom pas ik dit toe? De vragen die je aan de methoden, de theorie en de wiskunde kunt stellen tonen grote overlap met vragen die je ook op andere vlakken kunt stellen. Het gaat erom om over zaken na te denken, ze in perspectief te plaatsen, dingen te herleiden naar je vooronderstellingen. Als dat niet in het onderwijs gebeurt, zie ik dat als een groot verlies.”
Deze ontwikkeling alleen ondervangen lukt niet, maar Jan begint vakken wel altijd bewust met de theorie. “De theorie is het antwoord op de vraag van het snappen. Als ik iets probeer te snappen op het gebied van investeren of van HRM, op welk terrein dan ook, dan is de theorie het antwoord op de vraag. Als je denkt dat je zonder de theorie kunt, houd je jezelf voor de gek.”
Data en statistiek zijn overal
“We worden nu dagelijks geconfronteerd met data en de statistische gegevens omtrent Covid-19. Het aardige is dat je langs die weg prachtig kunt volgen hoe zoiets zich ontwikkelt. Met begrip van de theorie kun je de discussies eromheen volgen, over betrouwbaarheid en de kwaliteit van data. Hoe je op een valide manier deze onderzoeken kunt analyseren en te interpreteren.”
Jan legt uit: “Een van de bekendste plekken waar statistiek wordt bedreven in de zin van data is het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), maar ook het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB is verantwoordelijk voor alle macro-economische verkenning en het doorrekenen van politieke programma’s. Dit heeft een enorme impact op het reilen en zeilen van de economie. Verder is het gebruik van grote hoeveelheden data niet meer weg te denken uit het bedrijfsleven.” Zie de vele voorbeelden in RSM Discovery Magazine
“Zo zijn er nog tal van wetenschapsgebieden te noemen: je ziet nu bijvoorbeeld op het gebied van HRM dat veel personeelswerk wordt gedigitaliseerd, daarvoor wordt ook gebruik gemaakt van statistische tools.”
Belang van statistisch inzicht voor een manager
“Als je geen passie voor statistiek hebt, zul je het waarschijnlijk uitbesteden,” zegt Jan. “Maar je zult onderzoek dat je laat uitvoeren moeten kunnen lezen en kritisch kunnen beoordelen. Om er betekenis eraan te geven, zul je moeten weten ‘wat is de reikwijdte van deze onderzoeksresultaten en wat kan ik ermee?’
Ook al zit je zelf op een heel andere plek binnen de organisatie, als je het gesprek wilt houden met IT en de data-analisten en wilt weten of zij ten dienste van jou iets kunnen betekenen, is het van belang om die taal te kunnen spreken. Wat wil je van hen hebben om jouw ding te kunnen doen? Wat is de impact van de resultaten op je eigen handelen?”
Naast zijn rol als docent is Jan voortdurend betrokken bij bedrijfskundig onderzoek op basis van data, in diverse domeinen. “De gedachte dat je processen kunt volgen en beschrijven op een formele wiskundige manier, dat vind ik tot op de dag van vandaag spannend.”
Meer weten over de deeltijd Master in Management?
De Nederlandstalige Parttime Master in Management bestaat uit een combinatie van online modules en colleges op vrijdagmiddag. Als je een hbo-vooropleiding hebt, volg je eerst de 1-jarige deeltijd premaster.